Anasayfa
Güvenlik Eğitimleri
ONLINE Güvenlik Dersleri
Kurs Kayıt ve Şartlar
İletişimÖzel Güvenlik Hukuku Konu Anlatımı ve Test
ÖZEL GÜVENLİK HUKUKU
Devletin temel görevi vatandaşların huzur ve güveninin temini ile can ve mal emniyetinin sağlanmasıdır. Devlet bu görevini genel kolluk görelileri ile sağlamaktadır.
Özel güvenlik, suçların çeşitlenerek çoğalması sonucu devletin tüm kesimlere ulaşmada zafiyet oluşmaması için yardımcı bir unsur olarak 1981 yılında 2495 sayılı kanun ile bazı kurum ve kuruluşların korunması ve güvenliklerinin sağlanması hakkında kanunla başlamıştır.
26.06.2004 tarihinde 5188 sayılı Özel Güvenlik hizmetlerine Dair Kanun ile Özel Güvenlik alanı genişlemiş ve yasada yeni hali ile yerini almıştır.
CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI :
- Kamu Hukuku: Şahısların, toplumun, devletle olan ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarıdır. Bunlar ;
- Anayasa Hukuku: Devletin rejimini, şeklini, ilkelerini, yapısını, devlet organlarının görev ve yetkilerini, bunların birbirleri ile ilişkilerini, temel hak ve hürriyetleri düzenleyen kurallardır.
- İdare Hukuku: Devlet idaresinin teşkilat ve işleyişini, kişilerin idare ile olan ilişkilerini düzenleyen kurallardır.
- Ceza Hukuku: Suç teşkil eden eylem ve davranışları, bunlara uygulanacak cezaları gösteren kurallardır.
- İş Hukuku: İşçi ve işveren arasındaki ilişkiyi düzenleyen kurallardır.
- Vergi Hukuku: Devlet ve Şahıslar arasındaki vergi ilişkilerini düzenler.
- Devletler Umumi Hukuku: Bağımsız devletlerin birbirleri ile olan ilişkilerini düzenler.
- Özel Hukuk: Kişiler ve şahıslar arasındaki ilişkileri düzenler hukuk kurallarıdır.
- Medeni Hukuk
- 4271 Sayılı Türk Medeni Kanunu
- 818 Sayılı Borçlar Kanunu
- Ticaret Hukuku: Kişiler ve şahıslar arasındaki ticari ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarıdır.
- Devletler Özel Hukuku: Çeşitli devletlere mensup bulunan, farklı milliyetlerden olan kişiler arasındaki özel hukuk ilişkilerinde hangi devletin kurallarının uygulanacağı veya davalara hangi devletin mahkemesinin bakacağını düzenleyen kurallardır.
KOLLUK FAALİYETLERİNİN TÜRLERİ :
- İdari Kolluk Faaliyetleri: Suç işlemeden önceki önleyici faaliyetler.
- Adli Kolluk faaliyetleri : Suç işlendikten sonraki faaliyetler.
KOLLUK TÜRLERİ:
- Adli Kolluk : Olay yeri inceleme ekibi, Kriminal ekibi, bomba imha vs.(Uzman Ekipler)
- İdari Kolluk
- Genel idari Kolluk : İçişleri Bakanlığına bağlı Emniyet, Jandarma, Sahil Güv.
- Özel İdari Kolluk : Orman Muhafaza, Zabıta, Askeri inzibat,5188 S.ÖGG, Köy korucuları, Tarım Ürünlerini koruma bekçisi, gümrük muhafaza,
- Özel Güvenlik Şirketleri(Ticari Amaçlı): Ücret karşılığında eğitim ve güvenlik hizmeti veren şirketlerdir.
- Elektronik Gözlem ve Haberleşme Hizmetleri: Ücret karşılığında güvenlik amaçlı, önceden haber alma faaliyetlerini yürütmek üzere görev yaparlar.
GENEL (İDARİ )KOLLUK PERSONELİ:
1.POLİS: Görevini Silahlı icra eden ve inzibat kuvveti olarak tanımlanmıştır.
- İdari Polis
- Adli Polis
- Siyasi Polis: Devletin genelinde görev yapar(MİT, İSTİHBARAT vs.)
- Trafik Polisi:2918 sayılı karayolları trafik kanunu
- Polis Çevik Kuvvet: Toplumsal olaylara karşı mücadele
- Kaçakçılık ve organize Suçlarla mücadele polisi
- Çocuk Polisi
- Olay yeri İnceleme Polisi (adli)
2.JANDARMA: Emniyet ve asayiş ve kamu düzeni sağlamak için kanun ve nizamların verdiği görevleri yerine getiren askeri, silahlı kolluk kuvvetidir.
GENEL KOLLUK / ÖZEL KOLLUK İLİŞKİSİ:
- Faaliyet Alanları:
- Görev Alanları:
- Polis: Merkez sınırlarına kadar
- Jandarma: Merkez sınırı dışında kalan bölgeler
- Özel Güvenlik: Görev alanları(Komisyon tarafından belirlenen yerlerde.)
- Yetki: Özel kolluğa genel kolluk yetkileri verilemez.
- Bağlı oldukları makam: Genel kolluk merkezde içişleri bakanlığına bağlıdır.
- İdari yönden: Mülki idare amirine
- Adli yönden: Adliyeye bağlıdır.
- Özel Kolluk: İdari yönden Bağlı oldukları bakanlıklara ve müdürlüklere, mülki amire
- Özel Güvenlik-kolluk(Ticari maçlı):Özlük hakları bakımından iş kanunu ve çalıştıkları şirket ve yönetime bağlıdır.
ÖZEL GÜVENLİK PERSONELİNİN TABİ OLDUĞU YASAKLAR:
a) Görev Dışında çalıştırma yasağı
b) Grev yasağı
c) Görevden Uzaklaştırma yasağı
d) Özel Güvenlik kimlik belgesini kullanma ve Başkasına Kullandırma yasağı
e) Özel güvenlik personelinin silahının görev alanı dışına çıkarma yasağı
f) Amacı dışında faaliyet gösterme yasağı
ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİLERİNİN SAHİP OLDUĞU HAKLAR:
a) Özel güvenlik kimlik kartı edinme hakkı
b) Kıyafet edinme hakkı
c) Eğitim hakkı
d) Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Hakkı
e) Tazminat hakkı(iş sözleşmesi,toplu iş sözleşmesi,2330 sayılı nakdi tazminat ve aylık bağlanması hk. kanun. Bu sözleşmeler ve kanunda belirtilen tazminat miktarında en yüksek olanı esas alınarak ödeme yapılır. Bu tazminat 4857 sayılı iş kanununa göre diğer tazminatların ödenmesine engel olmaz.
f) Güvenlik ve Koruma hiz. dışında başka görevlerde çalıştırılmama hakkı.
g) Lokavt
h) Sendikalara üye olma hakkı.(2821 sayılı kanuna göre faaliyet gösteren sendikalar)
GÜVENLİK GÖREVLİSİNİN YETKİLERİ:
HİZMET: Amir tarafından emredilen veya yasaklanan işe denir.
GÖREV: Hizmetin gerektirdiği işleri yapmak, yasakladığı işleri yapmamaktır.
YETKİ: Bir işi yapma veya bir harekette bulunmaya hakkı olmaya denir.
HUKUKTA YETKİ: Kamusal güç kullanma iktidarı yetkisidir.
EMİR: Amir tarafından yapılması istenen hizmetin yazılı veya sözlü olarak bildirilmesidir.(Kanuna uygun olması gerekir. ÖR: Genelge, talimat, tamim)
AMİR: Emretme yetkisine ait sahip kişi.
MEMUR: Aynı kurum ve kuruluş içinde daha alt rütbelerde veya emir alma durumunda
bulunan kişidir.
ÜST: Aynı meslek gurubu içinde rütbe ve makamca diğerlerinden üst durumda bulunan kişidir.
AST: Aynı meslek gurubu içinde rütbe ve makamca diğerlerinden daha alt sıralarda durumda bulunan kişidir.
KANUNSUZ EMİR: Kanunda açıkça suç sayılmayarak, kanuna aykırı olarak verilen emirdir.
Emri alan ast durumundaki kişi durumu fark ettiğinde emri yerine getirmez ve amirine durumu bildirir. Ancak amir emri yazılı olarak tekrarlarsa ast durumundaki kişi emri yerine getirir ve ast sorumlu olmaz.
Konusu suç oluşturan emir Hiçbir suretle yerine getirilemez. Herkes sorumlu olur.
ARAMA / ADLİ ARAMA / İDARİ ARAMA /GÜVENLİK KONTROLÜ:
- Adli Arama ve karar verme yetkisi: Hakim karar verir. Gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda C. Savcısı veya Kolluk amiri
- Arama Zaman Bakımından; Gündüz yapılır(Gündüz: Güneş doğmadan 1 saat önce ve güneş battıktan sonra 1 saat sonraki zaman kadar geçen süre
Gece: Güneş battıktan 1 saat sonra güneş doğmadan 1 saat önceki zaman )
Ancak: Gündüz yapılan aramada gece devam edebilir.
- Yer bakımından: Kapalı alan-açık alan
- Karar alınmadan yapılacak aramalar
ÖNLEME ARAMASI: …Hakim ,C. Savcısı veya Kolluk amiri
GÜVENLİK KONTROLÜ : Amaç, sorumlu olduğumuz bölgenin emniyet ve asayişini tehlikeye düşürecek her türlü şeyi tespit etmektir.(tespit görevi)
ARANMASI ÖZEL HÜKÜMLERE BAĞLI OLAN KİŞİLER:
Adli yönden :
- Milletvekilleri
- Diplomatlar
- Hakim ve savcılar
- Avukatlar
- Noterler
Diğer durumlarda:
- Yaşlılar
- Çocuklar
- Engelliler
- Ziyaretçiler
- Personel
- Hamile bayanlar vs.
EL KOYMA : Adli soruşturma dolayısıyla suçun meydana gelme vasıtalarından olan veya müsadereye tabi olunan veya suç teşkil eden eşyalara veya delil niteliği taşıyan eşyaların sahibinin rızası olmaksızın resmi makamlarca muhafaza altına alınarak geçici olarak kullanma tasarrufuna ve zilyetliğine son verilmesi işlemidir.
- a) Adli el koyma
- b) Önleme amaçlı el koyma / muhafaza altına alma
KİMLİK TESPİTİ: Genel kolluk yetkilidir.( ÖGG bu yetkiyi kullanamaz.)
KİMLİK SORMA: Genel kolluk ve ÖGG yetkilidir.
YAKALAMA YETKİSİ: Kişilerin özgürlüklerinin geçici olarak kısıtlanmasıdır.
- a) Adli amaçlı Yakalama
- b) Önleme amaçlı Yakalama
SUÇÜSTÜ( MEŞHUT SUÇ): işlenmekte olan suça müdahale etmek.
GÖZ ALTINA ALMA/MUHAFAZA ALTINA ALMA: Yakalamanın sonucu olarak kanunun yetki verdiği hallerde, yetkili merci önüne çıkarılması gereken kişilerin kurumlar ve kişilerce teslim alınana kadar sağlıklarına zarar vermeden zorunlu ölçüde özgürlüklerinin kısıtlanıp alıkonulmasıdır. 24 saati geçemez. Hakim veya mahkemeye gönderilme zamanı 12 saati geçemez. C. Savcısı Toplu suçlarda her defasında 1 günü geçmemek üzere toplam 3 güne kadar süreyi uzatabilir.
ZOR KULLANMA YETKİSİ: Kişilerin kendisine ve başkalarına zarar vermelerini engellemek ve yasaların emrettiği kurallarla uyulmasını temin etmek için ve herkesin temel hak ve hürriyetlerden eşit bir şekilde istifade etmesini sağlamak için hukuka uygun şekilde usulüne göre kuvvet kullanmayı ifade eder.
ZOR KULLANMANIN UNSURLARI:
- Zorunluluk unsuru(meşru müdafaa hali- M.K. md.981,B.K. md.52 ,T.C.K.Md.25)
- Denge Unsuru
- Kanun hükmü, yetkili merciin emrini icra(Kanunilik ilkesi)
- Amaca Ulaşıldığında zor kullanmaya son verilmelidir.
ZARURETHALİ: Yasak olan bir şeyi yapmak zorunda olmak demektir.
Tanım: Bir kimsenin kendisinin veya diğer bir şahsın şahıs veya mal varlığını korumak için bir başkasının malına bilerek zarar vermesidir.
ÖR: Ölmemek için fırından ekmek çalan kimsenin hareketi gibi bir çok örnek verilebilir.
ZOR KULLANMANIN DERECELERİ:
- Fiziki görünüş(bedeni kuvvet-ikaz)
- Maddi Kuvvet( Jop, kelepçe, barikat, vb.)
- Silah kullanma( En son çaredir)
SİLAH TAŞIMA YETKİSİ:
- ÖGG 5188 sayılı kanundan alır( Md.3-8) ve 6136 S.K.
- Görev alanı dışına çıkaramazlar
- ÖGG silahını görev alanı dışına çıkarırsa Görevini kötüye kullanmış sayılır ve maddi para cezası yanında kimlik kartı iptal edilir.
ÖGG İNSAN HAKLARI İHLALLERİ:
- Hürriyeti( özgürlüğü) Tahdit( Hürriyeti Kısıtlama-Engelleme)
- Haksız Üst arama
- Konut dokunulmazlığını ihlal
- Öğrendiği suçu ilgili mercilere bildirmeme
- Görevi ihmal
- Görevi kötüye kullanma
- İşkence ve eziyet
- Zor kullanma yetkisini aşma
- Güveni kötüye kullanma
- Sır aklamamak gibi.
ÖG. GÖREVLİLERİNİN HUKUKİ STATÜLERİ :
Görevlerini yaparlarken, karşılaşacakları çeşitli suçlarda görevlerini yapabilmeleri için, görevleri esnasında karşılaştıkları mağduriyetlerde, olaya Türk Ceza Kanununda memur gibi bakılır. Kendi işledikleri suçlarda da soruşturma ve ceza aşaması memur gibi olur.
*ARAMA / ADLİ ARAMA / İDARİ ARAMA /GÜVENLİK KONTROLÜ
*EL KOYMA
*SUÇÜSTÜ( MEŞHUT SUÇ): işlenmekte olan suça müdahale etmek.
*GÖZ ALTINA ALMA/MUHAFAZA ALTINA ALMA: Yakalamanın sonucu olarak kanunun yetki verdiği hallerde, yetkili merci önüne çıkarılması gereken kişilerin kurumlar ve kişilerce teslim alınana kadar sağlıklarına zarar vermeden zorunlu ölçüde özgürlüklerinin kısıtlanıp alıkonulmasıdır. 24 saati geçemez. Hakim veya mahkemeye gönderilme zamanı 12 saati geçemez. C. Savcısı Toplu suçlarda her defasında 1 günü geçmemek üzere toplam 3 güne kadar süreyi uzatabilir.
*ZOR KULLANMA YETKİSİ.
ZOR KULLANMANIN UNSURLARI:
- Zorunluluk unsuru(meşru müdafaa hali- M.K. md.981,B.K. md.52 ,T.C.K.Md.25)
- Denge Unsuru
- Kanun hükmü, yetkili merciin emrini icra(Kanunilik ilkesi)
- Amaca Ulaşıldığında zor kullanmaya son verilmelidir.
ZOR KULLANMANIN DERECELERİ:
- Fiziki görünüş(bedeni kuvvet-ikaz)
- Maddi Kuvvet( Jop, kelepçe, barikat, vb.)
- Silah kullanma( En son çaredir)
*SİLAH TAŞIMA YETKİSİ:
- ÖGG 5188 sayılı kanundan alır( Md.3-8) ve 6136 S.K.
- Görev alanı dışına çıkaramazlar
- ÖGG silahını görev alanı dışına çıkarırsa Görevini kötüye kullanmış sayılır ve maddi para cezası yanında kimlik kartı iptal edilir.
Özel Güvenlik yapılacak yerin görev alanı ve yapılacak görevin ifa şekli komisyon kararı ile belirlenir. Özel Güvenlik Komisyonu, gerekli hallerde başkanın çağrısı üzerine toplanır. Komisyon, üye tam sayısının yarısının bir fazlasıyla toplanır ve oy çokluğuyla karar alır. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır ve çekimser oy kullanılamaz. Özel güvenlik izni için başvuran kişi ya da kuruluşun temsilcisi toplantıya katılır. Kanunun
3 üncü maddesinde belirtilen istisnai haller dışında, Komisyonun olumlu kararı olmadan vali tarafından özel güvenlik izni verilemez.
Özel güvenlik komisyonu, her ilde valinin görevlendireceği bir vali yardımcısının başkanlığında, il emniyet müdürlüğü, il jandarma komutanlığı, ticaret odası başkanlığı ve sanayi odası başkanlığının temsilcilerinden oluşur. Sanayi odasının bulunmadığı illerde Komisyona, ticaret ve sanayi odası başkanlığının temsilcisi katılır. Özel güvenlik izni verilmesi ya da bu uygulamanın kaldırılması için başvuran kişi yada kuruluşun temsilcisi Komisyonun ilgili toplantısına üye olarak katılır, tarafından imzalanır ve Karar Defterine kaydedilir. Kamuya açık alanlarda üst araması, 24/5/2003 tarihli ve 25117 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır. Bu alanlarda özel güvenlik görevlilerince yapılacak üst araması genel kolluğun gözetim ve denetiminde yapılır
Özel güvenlik kapsamında korunan ve güvenliği sağlanan yerlerde can ve mal güvenliğinin ciddi şekilde tehlikeye düştüğü veya düşeceği anlaşıldığında, mülki idare amirleri genel kolluğu görevlendirir. Bu taktirde özel güvenlik görevlileri mülki idare amiri ve genel kolluk amirinin emrine girer.